Како да го подобрите сопственото ментално здравје?

На професионалците кои се занимаваат со проучување на менталното здравје јасна им е тезата дека нема здравје без ментално здравје. Меѓутоа, кога ќе излеземе од тесниот круг на професионалци во оваа област, наидуваме на прилично недоразбирање за ваквиот став, па дури и на редуцирање на здравјето само на физичко здравје. Менталното здравје е многу важно за целокупното здравје на една личност! Светската здравствена организација (СЗО) го дефинираше здравјето како „состојба на целосна физичка, ментална и социјална благосостојба, а не само отсуство на болест или изнемоштеност“. Значи, тука е модерниот интегративен пристап кон умот и телото како неразделно единство вграден во специфично физичко и социјално опкружување и се вели дека менталното здравје е состојба на благосостојба во која едно лице го реализира својот потенцијал, може да се справи со нормален животен стрес, може да работи продуктивно и плодно и е во состојба да придонесе за заедницата (СЗО; 2001).

Кои карактеристики укажуваат на квалитетот на менталното здравје?

Лицето кое е со добро ментално здравје е задоволно, позитивно, способно да основа семејство и да биде среќно во семејството, да прифаќа други луѓе, во состојба е да остварува и одржува пријателства, продуктивно е на работното место и добро се справува со животните непогоди и стресови.  Менталното здравје е основа за благосостојба и ефикасно функционирање и на поединецот и на заедницата.

Чувството на несигурност, па дури и безнадежност, заедно со негативните социоекономски фактори од околината можат значително и негативно да влијаат на менталното здравје.

Актуелната состојба на пандемијата на вирусот COVID-19, со нејзиното појавување и негативно влијание преку создавање на општа несигурност, намалување на комуникацијата со другите, забрани за патување, но и преку директно влијание врз веќе погодените, претставува дополнителен предизвик за менталното здравје на секоја индивидуа и заедница како целина.

Што можеме да сториме за да го подобриме менталното здравје?

Постојат многу начини на кои лицето може да си помогне и да го одржува своето добро ментално здравје.

Исхраната може да има големо влијание врз менталното здравје и во таа смисла е важно да се грижиме за здрава и соодветна исхрана. Медитеранската диета е секако еден од препорачаните модели на здрава исхрана. Зголемената употреба на алкохол ја зголемува инциденцата на анксиозност и депресија, а зависноста од алкохол доведува до целосен колапс на менталното здравје. Ова е важен аспект за кој често не се размислува, а е многу битен во смисла на одржување на менталното здравје. Соодветната физичка активност е исто така важна за менталното здравје, па во таа смисла се предлага редовно и умерено вежбање на секоја личност, по можност во природа.

И на крај, но не и помалку важно, треба да се земе предвид редовниот и квалитетен сон, бидејќи лошиот и нарушен сон е важен феномен кој ја карактеризира менталната нерамнотежа. Затоа, потребно е да се воведе добра хигиена на спиењето, уште од најрана возраст, со цел да се одржи усвоената навика во текот на животот.

Од суштинско значење е да се работи постојано на промоција на менталното здравје. Важно е да се подигне свесноста за значењето на доброто ментално здравје, да се информира за адекватно разбирање на постоењето на ментални нарушувања, но исто така и континуирано да се спречува стигмата и да се продолжи борбата против дискриминација на луѓето со ментални/душевни нарушувања.

Прим. д-р Медин Хоџиќ, специјалист невропсихијатар